W ostatnich tygodniach w związku z zagrożeniem związanym z koronawirusem wprowadzono wiele nowych, w tym tymczasowych regulacji prawnych z zakresu prawa pracy. Poniżej przedstawiamy odpowiedzi na najczęstsze pytania z jakimi zwracają się do nas nasi Klienci - według stanu prawnego na dzień 1 kwietnia 2020 r.
Czy pracownik wykonujący pracę zdalną może pracować w dowolnie wybranych godzinach w ciągu dnia?
Nie. Pracownik wykonujący pracę zdalną powinien rozpoczynać i kończyć pracę w takich godzinach, w jakich praca byłaby świadczona w zakładzie pracy. Pracownik i pracodawca mogą oczywiście porozumieć się w sprawie zmiany godzin pracy w okresie wykonywania pracy w sposób zdalny, przy czym należy pamiętać, że ustalenia w tym zakresie nie mogą naruszać przepisów o czasie pracy, w tym przepisów o minimalnym nieprzerwanym odpoczynku dobowym oraz tygodniowym. Pracownik nie może zatem „sam sobie” ustalać godzin rozpoczęcia i zakończenia pracy, wyznaczać sobie czas przerw w pracy, etc.
Czy w przypadku, gdy ze względu na epidemię COVID-19 pracodawca nie jest w stanie zapewnić pracownikowi pracy, możliwe jest zobowiązanie pracownika do wykorzystania zaległego urlopu wypoczynkowego?
Tak. Pracodawca może jednostronnie polecić pracownikowi wykorzystanie zaległego urlopu wypoczynkowego. Wymiar urlopu zaległego udzielanego pracownikowi w powyższy sposób powinien zostać pomniejszony o liczbę dni niewykorzystanego przez pracownika urlopu na żądanie z roku ubiegłego. Pracownik nie musi wyrazić zgody na polecone przez pracodawcę wykorzystanie urlopu zaległego. Jeśli pracownik stawi się do pracy w terminie, w którym pracodawca polecił pracownikowi wykorzystanie zaległego urlopu wypoczynkowego, pracodawca ma prawo nie dopuścić pracownika do pracy.
Czy nowozatrudniony pracownik może zostać dopuszczony do pracy bez orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na stanowisku pracy opisanym w skierowaniu na wstępne badania lekarskie, jeśli wykonanie badań jest niemożliwe ze względu na brak dostępności lekarza medycyny pracy?
Nie. Pracownik nie może zostać dopuszczony do pracy. Badanie wstępne może zostać w takim przypadku przeprowadzone przez innego lekarza niż lekarz medycyny pracy, także za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności. Orzeczenie lekarskie wydane w powyższym trybie zachowuje ważność do upływu 30 dni od dnia odwołania stanu nagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii i podlega włączeniu do akt osobowych pracownika.
Orzeczenie lekarskie pracownika utraciło ważność i ze względu na brak dostępności lekarza medycyny pracy pracownik nie ma możliwości wykonania badań okresowych. Czy pracodawca może dopuścić pracownika do pracy?
Tak. Pracownik może zostać dopuszczony do pracy. Orzeczenia lekarskie, które utraciły ważność po 7 marca 2020 r. zachowują ważność do upływu 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.
Pracownik powrócił do pracy po niezdolności do pracy wskutek choroby trwającej dłużej niż 30 dni, otrzymał od pracodawcy skierowanie na kontrolne badania lekarskie, których nie udało się jednak przeprowadzić z uwagi na brak dostępności lekarza medycyny pracy. Czy pracownik może zostać dopuszczony do pracy?
Nie. Pracownik nie może zostać w takim przypadku dopuszczony do pracy. Na takiej samej zasadzie jak w przypadku wstępnych badań lekarskich badanie kontrolne może zostać przeprowadzone przez innego lekarza, także za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności.
Czy można nadal stosować wytyczne Głównego Inspektora Pracy z dnia 23 marca 2020 r. w zakresie obowiązku terminowego kierowania pracowników na profilaktyczne badania lekarskie?
Nie. Wytyczne te utraciły moc w związku z wejściem w życie z dniem 31 marca 2020 r. przepisów ustawowych regulujących kwestię przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników w czasie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii.
Czy można nadal stosować wytyczne Głównego Inspektora Pracy z dnia 23 marca 2020 r. w zakresie przeprowadzania szkoleń w dziedzinie BHP?
Tak. Co prawda przepisy ustawy z dnia 31 marca 2020 r. (tzw. tarcza antykryzysowa) nie regulują tej kwestii, niemniej Główny Inspektor Pracy w komunikacie z dnia 1 kwietnia 2020 r. (źródło: www.pip.gov.pl) poinformował, że w zakresie szkoleń BHP stanowisko z dnia 23 marca 2020 r. pozostaje nadal aktualne.
Niektóre prace wykonywane w zakładzie pracy wymagają współdziałania dwóch lub więcej pracowników, np. przenoszenie ciężkich przedmiotów. Czy w takim przypadku pracodawca musi zapewnić pomiędzy pracownikami odstęp 1,5 m jak wynika to z Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem epidemii?
Nie. Obowiązek zachowania odstępu 1,5 m dotyczy odległości pomiędzy stanowiskami pracy, a nie pomiędzy pracownikami na stanowisku pracy. Przepisy Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy przewidują możliwość wykonywania pracy na jednym stanowisku przez zespół pracowników i wówczas ograniczenie 1,5 m nie znajduje zastosowania.
Jeśli macie Państwo dodatkowe pytania prosimy o ich kierowanie na nasz adres e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript. Odpowiedzi będziemy zamieszczać w miarę możliwości na naszym blogu.
Julia Major / aplikant adwokacki
Krzysztof Berger / adwokat
